Ruiny

Zlenice

Senohraby
© kresba Jan Heřman 2014 , podle studie P. Chotěbora 2013 / Zlenice hrad Hláska -kresebná rekonstrukce I. stavební fáze
© Kresebná rekonstrukce Jan Heřman 2014,podle studií P. Chotěbora / Zlenice hrad / Hláska- kresebná rekonstrukce I. stavební fáze
© kresba Jan Heřman 2014 / Zlenice hrad- detail hradní brány .I. stavební fáze
© Kresba Jan Heřman 2014 ,podle studií P. Chotěbora / Zlenice hrad- kresebná rekonstrukce II. stavební fáze
© kresba jan Heřman, 2014 ,podle studií P. Chotěbora / Zlenice hrad -kresebná rekonstrukce III. stavební fáze
© kresba Jan Heřman 2014, podle studie Petra Chotěbora / Zlenice hrad ,kresebná rekonstrukce III. stavební fáze
© kresba Jan Heřman 2014, podle studie Petra Chotěbora / Zlenice -hrad, kresebná rekonstrukce III. stavební fáze
© kresba Jan Heřman 2014, podle studie Petra Chotěbora / Zlenice hrad, kresebná rekonstrukce III. stavební fáze
© Kresba Jan Heřman 2014 ,podle studií P. Chotěbora / Zlenice hrad, kresebná rekonstrukce III. stavební fáze

Zamek Zlenice został założony po 1300 roku na skalistym cyplu, poniżej którego Mnichovicki Potok wpada do rzeki Sázavy. Po raz pierwszy nazwa Zlenice pojawia się w 1318 roku, kiedy to wspomniany jest Oldřich ze Zlenic. Nazwa zamku pochodzi od wymarłej osady Zlenice, która znajdowała się na drugim brzegu Sázavy. Powstanie zamku w jego obecnej formie można jednak zdecydowanie umiejscowić w pierwszej połowie XIV wieku.

Chociaż historia zamku Zlenice nie przekracza dwóch wieków, jest on interesującym i typowym przykładem życia szlacheckiego w czeskim średniowieczu, od panowania Jana Luksemburskiego do panowania króla Jerzego z Podiebradów.

Według zamku został spisany dopiero w 1351 roku przez Jana ze Zlenic. W tym samym roku oddał on swój zamek w zastaw za pożyczkę braciom Štěpánowi i Ješkovi z Tetína. Na początku drugiej połowy XIV wieku ta część regionu Posázaví należała do panów z Dubé, którzy byli również właścicielami zamku Zlenice. Ondřej IV. z Dubé i Zlenic, który był właścicielem dóbr zlenickich w latach 1361-1412, jest nadal uważany za jednego z najważniejszych członków czeskiej szlachty za czasów Karola IV. Ondřej IV pełnił funkcję najwyższego sędziego królestwa czeskiego i jest autorem dzieła „Interpretacja czeskiego prawa ziemskiego”. W 1377 r. Zlenice stały się królewską posiadłością. Dlatego po śmierci Ondřeja IV z Dubé i Zlenic (1412) zamek stał się lennem króla. Nabył go Boček Starszy z Poděbrad i Půta z Častolovic. W 1415 r. Půta sprzedał zamek Zlenice Kunešowi z Konojed, który kupił również prawa Bočka. Majątek pozostał w rodzinie Kunešów do 1444 r., kiedy to jego córka Běta zastawiła go Zdeněkowi Kostkowi z Postupic i wspomnianemu Kunešowi Rozkošowi z Dubé. Między dwoma zastawnikami toczył się długi spór o Zlenice, aż po śmierci Kostki zarząd nad majątkiem przejęli panowie z Postupic (jego wuj Zdeněk Kostka z Postupic, a rok później Mikeš z Postupic). W 1456 r. Mikeš z Postupic sprzedał cały majątek braciom Burianowi, Zdeněkowi i Mikulášowi Trčkom z Lípy. Zlenice zostały od nich odkupione w 1463 roku przez Zdeněka Kostkę z Postupic. Zamek został całkowicie zniszczony w latach 1464-66 za jego panowania. Zamek został zwolniony z obowiązku dworskiego w 1465 roku w zamian za zamek Kostki Myšlín. Z tej okazji Zlenice są już wspomniane jako zburzone i opuszczone. Opuszczone Zlenice były wówczas częścią majątku Kostka Komorní Hrádek. W 1648 roku zostały odłączone od Hrádka do majątku Mrači i wraz z nim kupione w 1725 roku do Konopiště.

Dziś pozostały tylko ruiny zamku Zlenice, który jest powszechnie nazywany Hláska od dominującej pozostałości wieży. Droga dojazdowa do zamku prowadziła z przepaści przez dziedziniec do rdzenia zamku, który był oddzielony od reszty wzgórza szeroką fosą. Wał oddzielał przedpole od podzamcza, za którym znajdowała się fosa. Do przedzamcza wchodziło się prawdopodobnie przez bramę wieżową, południową część przedzamcza wypełniał budynek z dwoma pomieszczeniami. Rdzeń zamku miał plan nieregularnego pięcioboku. Z dziedzińca dostęp do zamku wewnętrznego prowadził przez szeroką fosę wykutą w skale, prawdopodobnie po stałym moście ze zwodzonym mostem. Most kończył się bramą na planie kwadratu, która posiadała przedłużenie dla mostu zwodzonego. Nad przejściem, z siedzeniami po bokach, znajdowała się prawdopodobnie dodatkowa kondygnacja. Dawny mur, który rozciągał się od bramy po obu stronach, zachował się częściowo nad fosą. Najważniejszym obiektem wewnętrznego obwodu rdzenia zamku jest duża wieża na planie od prostokąta do trapezu, zachowana do dziś do wysokości 14 m w ścianie NE; część SW jest prawie całkowicie zrujnowana. W zachowanej części widoczne są 4 kondygnacje z pozostałościami okien.

Mapa

Mapa
miejscowość
Senohraby
GPS: 49,88298099°N 14,73031153°E